ذوالفنونِ حماسه ساز 

حجت الاسلام امین بهرامی؛ تاریخ همواره بزرگانی را می‌ستاید که در دوران حیات خود با حماسه سازی ، جریان‌های انحرافی که توسط مکاتب مسموم به وجود آمده‌اند را با مبارزه علمی ،فرهنگی ،اجتماعی و سیاسی از بین برده و با جایگزینی مکتب توحید جامعه را به سمت و سوی حقیقت سوق می‌دهند پس از انبیاء الهی و ائمه هدی (علیهم السلام) این امر خطیر متوجه علمای ربّانی، دشمن شناس، متخلق و مردم دار است.

از جمله این فقهای مهذّب ،با بصیرت، مردم دوست و حماسه ساز علامه ذوالفنون حضرت آیت الله العظمی حاج سید محمد حسن آل طیب(قدس سره الشریف)می باشند که در دوران حیات با برکت خویش با علم، تقوا، و ایده‌های نوگرایانه‌اش همچون چراغی مه شکن راه را برای نفوس مستعده و هدایت مؤمنین هموار ساخته و به تطهیر تفکر افرادی می‌پرداخت که دچار انحراف فکری شده بودند. آری !

سخن از ابرمرد فضیلت و فقاهت و سرچشمه علوم گوناگون است. شخصیتی که در شهر دارالمومنین شوشتر متولد گردید و خاک آن سامان را به قدوم خویش متبرک نمود و نزد بزرگانی همچون والد ماجدش آیت الله حاج سید محمد حسین آل طیب(ره) و دیگر علمای آن بلد طیبه ،نظیر حضرات آیات عظام حاج سید محمد مهدی آل طیب و حاج شیخ محمد کاظم شیخ شوشتری (رحمت الله علیهما) کسب فیض نمود.

معظم له در دزفول و سپس در شهر مقدسه قم و تهران در کرسی درس اعاظمی همچون: حضرات آیات حاج شیخ محمد رضا معزی دزفولی، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی ،سید محمد حجت ،سید احمد خوانساری و میرزا مهدی آشتیانی (رضوان الله علیهم اجمعین) حاضر شد و نتیجه جدّ و جهدی که معظم له از خودشان نشان دادند تخصص در زمینه‌های گوناگونی چون:فقه ،اصول ،تفسیر ،حدیث، فلسفه ،ادبیات، رجال ،درایه، هیئت ،نجوم، ریاضیات ،حساب ،هندسه ،جبر و مقابله گردید.

علامه گران مایه و ذوالفنون آیت الله العظمی آل طیب نه تنها جامع معقول و منقول بودند و در تمامی علوم یاد شده تبحّر داشت بلکه در خط ثلث، نسخ و کتیبه نیز استاد ماهری بود.

آن عالم کم نظیر علاوه بر تربیت شاگردان متعدد در فقه و ادبیات عرب دارای آثار گرانبهایی است و نوشته جات متفرقه‌ای از ایشان در علم اصول ،ریاضیات، جبر و مقابله به جا مانده است،بزرگان و اساطین حوزه‌های علمیه شیعه در تصدیق نبوق علمی و اجتهاد مطلق معظم له اجازات مهمی صادر کرده‌اند که از جمله آن اعاظم می‌توان به حضرات آیات عظام حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، حاج سید ابوالحسن اصفهانی ،آقا ضیاءالدین عراقی، شیخ محمد کاظم شیرازی، حاج سید محمد هادی میلانی، شیخ آقا بزرگ طهرانی، و حاج شیخ محمدرضا تنکابنی (رحمت الله علیهم اجمعین) اشاره کرد.

در سالروز عروج ملکوتی آن اسوه دانایی و پارسایی بر آن شدیم تا با توجه به شرایط کنونی کشور و پیروزی ملت عزیز ایران و نیروهای مسلح علیه رژیم غاصب و کودکش صهیونیستی زیر بیرق قرآن و عترت علیهم السلام و با رهبری‌های دایانه ولی امر مسلمین جهان حضرت امام خامنه‌ای (مدظّله العالی) گوشه‌ای از مجاهدت‌های آیت الله العظمی آل طیب (نورالله مرقده الشریف)در دوران مبارزه علیه رژیم ستمشاهی و حمایت‌های ایشان از نظام مقدس جمهوری اسلامی پس از پیروزی نهضت و نقش معظم له در تقویت روحیه رزمندگان و مردم در ۸ سال دفاع مقدس بپردازیم.

بدیهی است با ذکر چند ماجرای مهم در این زمینه سخنان بی‌سند عدبه‌ای که قائلند معظم له ارتباط چندانی با انقلاب اسلامی نداشته است پاسخ داد می شود. حضرت آیت الله العظمی آل طیب(ره) ازآن دسته عالمانی نبود که عبا را بر سر بکشد و عزلّت اختیار کند.

بلکه نسبت به تحولات اجتماعی و سیاسی جامعه حساس بودند و نقش مهمی را در این زمینه ها ایفا می‌کردند. در این مجال کوتاه به ذکر چند مورد از مجاهدت‌های آن مرجع انقلابی و با بصیرت اشاره می‌کنیم:

(۱) فقیه شجاع:

ارزش‌های اسلام و انقلاب برای ایشان اهمیت فوق العاده داشت. از همان ابتدای نهضت اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(قدس سره الشریف) به عنوان یکی از علمای مخالف رژیم پهلوی شناخته شد. از روحانیون تبعیدی به شوشتر با گرمی تمام استقبال می‌کرد، به دستور امام بزرگوار جلسه شب‌های یکشنبه جامعه روحانیت شوشتر را علیه طاغوت تشکیل داد. جهت ساماندهی حرکت انقلاب اسلامی و جلسه مذکور باامام راحل عظیم‌الشأن(ره)مکاتبه داشت.در تظاهرات‌های علیه رژیم ستم شاهی حاضر می‌شد و بیانیه‌هایی که در حمایت از نهضت اسلامی صادر می‌شد را با شجاعت تمام امضا می‌کرد.آن فقیه راحل شخصا اعلامیه‌های امام بزرگوار و سایر مراجع تقلید انقلابی را تحویل می‌گرفت و دستور توزیع آن را بین مردم صادر می‌فرمود.(۱)

(۲) انقلابی به تمام معنا:

علامه مجاهد آیت الله العظمی آل طیب(ره) یکی از مراجع تقلید انقلابی بود که در تظاهرات‌هایی که علیه رژیم ستم شاهی برگزار می‌ شدشرکت می‌کرد.حتی یک روز که بنا بود مردم شوشتر علیه شاه تظاهرات کنند حضرت آقا کسالت داشتند ولی با وجود اینکه ناخوش احوال بودند در تظاهرات یاد شده شرکت کردند.(۲)

(۳) حضور با صلابت در تظاهراتهای دوران انقلاب:

مرحوم آیت الله آل طیب(ره) در راهپیمایی‌هایی که علیه شاه برگزار می‌شد شرکت می‌فرمود. برای من نقل کردند در عاشورای حسینی بود که مجلس با شکوهی در مسجد حسین شوشتر برگزار شد و آقا هم حضور داشت مرحوم شهید حجت الاسلام والمسلمین سید محمدرضا آل طیب(ره) نیز منبر رفته بودند، مامورین رژیم شاه بیرون مسجد تجمع کرده و آماده تیراندازی و هجوم به سمت مردم بودند.با اتمام مجلس صدای رگبار و گلوله هم برخاست. آقا در حال خروج از مسجد به همراه جمعیت بود. یکی از مومنین می‌گفت ماشینی را آماده کرده بودیم که ایشان را سوار کرده به منزل برسانیم، ولی هرچه اصرار کردیم آقا نپذیرفت و فرمود من هم باید در میان جمعیت باشم. سرانجام این فقیه با صلابت پیشاپیش صفوف مردم از مسجد خارج گردید. همان شخص نقل می‌کرد که تیر از سمت چپ و سمت راست آقا رد می‌شد و ایشان به دژخیمان پهلوی اعتنایی نمی‌کرد تا بالاخره مامورین متوجه شدند که معظم له در میان جمعیت است و تیراندازی را تمام کردند.(۳)

(۴)منزلی که ستاد پشتیبانی جنگ بود:

بیت حضرت آیت الله العظمی حاج سید محمد حسن آل طیب در ۸ سال دفاع مقدس ملجاء جنگ زدگانی‌بود که از سایر نقاط و شهرهای استان خوزستان به شوشتر آمده بودند و معظم له سعی داشتند به جنگ زدگانی که به ایشان جهت مسائل گوناگون راجعه می‌کنند مساعدت لازم را مبذول فرمایند. آن بیت رفیع در دوران جنگ تحمیلی ۸ ساله رژیم بعث علیه ایران اسلامی به ستاد پشتیبانی جنگ تبدیل شد و نه تنها مایحتاج جبهه بلکه گاهی اعزام نیرو ها از آن منزل مبارک صورت می‌گرفت و اعزام رزمندگان به این صورت بود که در برخی اوقات کسانی که بنا بود به جبهه‌های حق علیه باطل اعزام شوند در مجلس روضه‌ای که به مناسبت شهادت‌ اهل بیت(علیهم السلام)در منزل آقا برقرار بود شرکت می‌کردند و پس از اتمام مجلس روضه و خداحافظ با ایشان به جبهه می رفتند. در طول ایام جنگ تحمیلی جلسات متعددی با حضور مسئولین مختلف در بیت شریف آن مرجع هميشه درصحنه و با حضور ایشان برقرار می‌شد.(۴)

آنچه اشاره شد تنها گوشه‌ای از مجاهدت‌های آن فقیه عالیقدر و با بصیرت در راستای مبارزه باطاغوت و حمایت از انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی بود. بدیهی است عالمی این چنین ربانی و دارای آن پایگاه عظیم اجتماعی هیچگاه برای اساس جهت گیری‌های احساسی موجود در هر قیامی ، از یک مسئله اسلامی و سیاسی حمایت نمی‌کند،  بلکه آن عالم روشن ضمیر به عنوان یک مرجع تقلید بیدار و دشمن شناس بر اساس تکلیف شرعی و زمان شناسی برای حمایت از نهضت اسلامی تصمیم خود را گرفته بود و عزم خویش را جزم کردو با تمام توان و آبرویی که نزدخداوند و مردم داشت به صحنه مبارزه با طاقوت آمده با موضع‌گیری‌ها و حضور به موقع در صحنه های مختلف انقلاب از آرمان‌های نظام اسلامی حمایت می‌کرد و با جریان سازی در بدنه اجتماع اینگونه صیانت‌ها و حمایت‌ها را استمرار بخشید تا هرجا که طواغیت و مستکبران عالم به تهدید این نظام توحیدی پرداختند ، انقلاب اسلامی که برگرفته از قرآن و عترت و مبتنی بر اصل ولایت مطلقه فقیه است دچار آسیب پذیری نشود
سیره انقلابی و سیاسی علامه ذوالفنون و فقیه والا مقام حضرت آیت الله العظمی آل طیب(رضوان الله علیه) نمونه بسیار کامل و پسندیده‌ای برای طلاب و فضلای جوان حوزه‌های علمیه شیعه به طور خاص و قاطبه مردم شریف ایران به طور عام در راستای حمایت از امامین انقلاب و نظام اسلامی است. از آنجایی که انقلابی بودن حوزه‌های علمیه مورد تاکید امام راحل عظیم‌الشأن (رضوان الله تعالی علیه و مقام معظم و معزز رهبری (دامت برکاته) می‌باشد، مسئوولین حوزه‌های مقدسه علمیه موظفند با معرفی اساطین علمی، معنوی، اجتماعی و انقلابی به طلاب جوان این سربازان عزیز حضرت حجت (ارواحنا له الفدا)را در میدان علم آموزی و تفقه در دین تربیت نموده تا بتوانند علاوه بر پیگیری و تسلط به مباحث علمی مختلف و مبارزه با نفس در میدان جهاد علیه استکبار جهانی به شیوه‌های گوناگون حضور فعال و جدی داشته باشند و در هنگام خطر همچنانی که فضلای درس خوانده حوزه‌های علمیه سراسرکشوردر ۸ سال دفاع مقدس در خط مقدم جبهه‌های حق علیه باطل بودند، در دوران کنونی نیز که دشمنان شکست خورده در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی همچون روباه زخم خورده به دنبال چنگ اندازی مجدد به سیمای شیران شکست ناپذیر جبهه توحید به رهبری حضرت امام خامنه‌ای (حفظ الله تعالی)هستند، طلاب و فضلا و علمای محترم حوزه‌های علمیه موظفند گوش به فرمان ولی امر خویش باشند و با آمادگی کامل در صحنه‌های گوناگون ایفای نقش نموده و با نصب العین قرار دادن پیام هفت ماده مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و مشخص نمودن ۷ تکلیف راهبردی معظم له درچهلمین روز از شهادت جمعی از همیهنان عزیز و سرداران گرامی و دانشمندان برجسته هسته‌ای صادر فرمودند، نه تنها وظیفه دینی، عمومی و اجتماعی مهمی بر دوش روحانیت قرار گرفته است،بلکه رهبری دوراندیش و حکیم انقلاب اسلامی (حفظه الله) در ایام جنگ و پس از جنگ تحمیلی اخیر وظیفه حضرات روحانی را (هدایت معنوی نورانی کردن دل‌ها و توصیه به صبر و سکینه و ثبات مردمی) معین کرده اند. این کلام رهبری معظم(دام ظله) مصداق همان حرکتی بود که بسیاری از بزرگ دین و نهضت اسلامی همچون آیت الله العظمی آل طیب(ره)در میان مردم انجام می‌دادند و با جلوس در بیت خود و پذیرش مردم جنگ زده‌ها و گفتگوی با آنان و توصیه به صبر و نیز با بدرقه رزمندگان از زیر قرآن کریم و اعزام آنان به جبهه‌ها و ماندن آن عالم ربانی در شهر شوشتر در ایام جنگ باعث ایجاد آرامش در بین مومنین گردیده بود. لذا ما موظف به احیای شخصیت، سیره و تراث این عالم جامع الشرائط و عالمان این چنینی در جامعه اسلامی و در عصرغیبت کبری هستیم. ناگفته پیداست این وظیفه حوزه‌های علمیه است و این مهم بیش از همه متوجه حوزه مبارکه علمیه جزائریه شوشتر و علمای محترم و مکرم و فضلای عزیز آن سامان است.زیبنده نیست پس از گذشت سالیان متمادی از ارتحال جانگداز آن فقید سعید خانه ای که محور بسیاری از تحولات سیاسی و اجتماعی در دارالمومنین شوشتر بود امروز به مخروبه‌ای تبدیل شود و نسل‌های بعدی و حتی جوانان کنونی شوشتر ندانند چه شخصیتی در این منزل زیسته است چه مجاهدت‌هایی را در حمایت از نظام اسلامی از خود نشان داد.امید است که روزی شاهد بازسازی این بیت رفیع و موثر باشیم.

سرانجام حیات پربرکت علامه مجاهد:
آیت الله العظمی حاج سید محمد حسن آل طیب (نورالله مرقده الشریف)پس از عمری سرشار از خدمات شایان علمی، دینی و اجتماعی سرانجام به دنبال کسالتی طولانی در روز (شنبه ششم سفر ۱۴۱۵ قمری)برابر با (۲۵ تیر ماه سال ۱۳۷۳ شمسی) به دیدار باقی شتافت روح مطهرش به شاخسار جنان پرواز کرد و شیفتگان خویش را برای همیشه داغدار نمود.

روز بعد و همزمان با هفتم سفر سالروز شهادت کریم اهل بیت حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) علما و فضلای حوزه‌های علمیه  و برخی از مردم شهرهای استان خوزستان به خصوص مردم شریف و عالم دوست شهردارالمومنین شوشتر پیکر مطهر آن مجاهد خستگی ناپذیر را بر موجی از اشک و اندوه تا خانه ابدیش بدرقه نمودند. نماز توسط حضرت آیت الله حاج سید محمدعلی موسوی جزایری (مدظله العالی)نماینده سابق ولی فقیه در استان خوزستان و امام جمعه وقت اهواز بر پیکر مطهر آن مرجع عالیقدر اقامه گردید و جسم شریف (معظم له)در یکی از شبستان‌های مقام متبرکه حضرت صاحب الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شوشتر به تیره تراب سپرده شد.
به راستی که در وصف غم از دست دادن آن اسوه فضل و پارسایی باید گفت:
از شمار دو چشم یک تن کم

وز شمار خرد هزاران بیش

اما نباید بزرگ مرده پنداشت زیرا:
هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق

ثبت است بر جریده عالم دوام ما

امید است خداوند متعال ما را پیروان صدیق و همیشگی
عالمان حقیقی و مجاهدان مهذّب دین مبین اسلام قرار بدهد و روح شریف علامه ذوالفنون حضرت آیت الله العظمی آل طیب را با اجداد طاهرینش خصوصا امام مجتبی(علیه السلام) که محبوب معظم له بود محشور بگرداند انشاالله.
امین بهرامی (شریعت شوشتری)

ا:کتاب سطربی پایان،تالیف امین بهرامی شریعت شوشتری به نقل از آیت الله حاج سیدمحمدعلی موسوی جزایری(حفظه الله)

۲:همان؛به نقل از آیت الله حاج سید طیب موسوی(مدظله العالی)

۳:همان:به نقل از آیت الله حاج سیدمحمدعلی موسوی جزایری(دامت برکاته)

۴:همان به نقل از حجت الاسلام والمسلمین حاج سیدمحمدسیدموسوی و آقای حاج سیدعلی آل طیب(سلمهم االله)